Krampus – ciemna strona Świętego Mikołaja

Pojawia się w legendach i popkulturze, zawsze w parze ze Świętym Mikołajem. Na jego podobieństwo na plecach nosi wór albo kosz. Nie jest jednak pełen prezentów, a istocie tej daleko do rumianego pana z czerwoną czapką. Czai się wśród ciemności grudniowych nocy i poluje na niegrzeczne dzieci, by wymierzyć im stosowną karę. Kim jest Krampus?

Skąd wziął się Krampus?

Zakorzeniony w mitach wielu starych kultur, Krampus to duch z bogatą historią. Początkowo miał być związany z pogańskimi obrzędami związanymi z przesileniem zimowym. Uważany za syna bogini Hel, z nordyckiej mitologii ma ciało podobne do satyra bądź fauna, co kojarzymy z wierzeniami Greków i Rzymian. Gdy na świecie rozprzestrzeniło się Chrześcijaństwo podjęto wysiłki, by wymazać to stworzenie z pamięci ludzi. Bezskutecznie, bo zamiast zniknąć Krampus nierozerwalnie złączył się ze Świętami Bożego Narodzenia, stając się wcieleniem ciemnej strony Świętego Mikołaja.

Europejczycy najmocniej tę istotę kojarzą z folkloru austriacko-bawarskiego. Według tradycji nawiedza niegrzeczne dzieci 5 grudnia. Wymierza im karę, porywając do Piekła, zjada albo dotkliwie rani. Jego imię oznacza ,,pazur” i pochodzi z języka niemieckiego.

Krampuslauf

Choć nie jest tak przyjazny jak święty Mikołaj, Krampus cieszy się podobną popularnością. W Austrii otrzymał nawet własny świąteczny zwyczaj. Chodzi o paradę organizowaną w dzień zimowego przesilenia. Wydarzenie nosi nazwę Krampuslauf i co roku bierze w nim udział wiele osób. W pochodzie uczestniczą ludzie przebrani za Mikołajów, anioły i oczywiście Krampusy. Ci ostatni biegają pośród uczestników parady i dokuczają przybyłym, zabierając czapki i bijąc po nogach. Ludzie przebrani za Krampusy często mają na sobie zwierzęce skóry oraz budzące strach maski.

Krampus w kulturze masowej

Jak na przerażającą istotę przystało, Krampus rozpanoszył się przede wszystkim w horrorach. Twórcy korzystają z legendy o złym świątecznym duchu, który pożera dzieci na wiele sposobów. Wśród filmów znajdują się pozycje takie jak Krampus. Duch Świąt czy Koszmarna Opowieść Wigilijna. Jeśli chodzi o seriale, Krampusa możemy znaleźć w jednym z odcinków serialu Grimm, Scooby-Doo i Brygada Detektywów, a także Hotelu Transylwania. Powstała nawet reklama telewizyjna z udziałem Krampusa.

Mimo, że Krampus to stworzenie żyjące jedynie w legendach, na stałe odcisnął swój ślad w świecie rzeczywistym, a Świętom Bożego Narodzenia dodał odrobiny dreszczyku.