Tradycje

Skradzione słońce. W co wierzyli nasi przodkowie?

We współczesnym świecie, czas zaćmienia Słońca można obliczyć z dokładnością co do sekundy, a znając informację o ruchu planet można również wskazać dokładne jego miejsce. Tak, za prognozą astronomów, 10 czerwca około godziny 12:00 w Polsce będzie można obserwować częściowe zaćmienie Słońca.

Na naszej Ziemi można obserwować całkowite zaćmienie Słońca, z częstotliwością raz na półtora roku, czas i miejsce którego zależy od ruchu i obrotu Słońca, Ziemi i Księżyca. Nasi przodkowie natomiast znaleźli swoje wyjaśnienie, dotyczące magicznie skradzionego Słońca w kulturze tradycyjnej.

Zaćmieniu Słońca lub Księżyca w tradycji ludowej przypisuje się negatywny wpływ na ludzi, głównie z powodu złośliwych działań demonów. Często także było postrzegane jako kara Boża za grzechy ludzi lub jako zwiastun nieszczęść (wojen, głodu, zarazy, trzęsienia ziemi).

Zaćmienia były również powszechnie przypisywane sztuczkom czarownic i czarodziejów. Wierzono, że czarownicy chcą zniszczyć ciała niebieskie, a złe duchy ukrywają światło słoneczne, aby wygodniej było złapać chrześcijan w ciemności. Dlatego jeśli zdarzyło się zaćmienie lub nawet Księżyc został po prostu zakryty przez chmury, uważano, że najprawdopodobniej ukradł je czarodziej. Dotyczyło to również gwiazd: wierzono, że czarownice wkładały skradzione towary do glinianych dzbanów i garnków, a następnie chowały je w piwnicach i studniach.

Wierzono też, że zaćmienia Słońca lub Księżyca źle wpływają na ludzi i zwierzęta oraz powodują choroby, a jeśli to naturalne zjawisko zastanie człowieka na polu, to ten wkrótce umrze. Niemal wszędzie zaćmienie postrzegano jako zwiastun wielkiej katastrofy – nieurodzaju lub głodu, krwawej wojny, chorób i epidemii. Czerwony kolor Księżyca nazywano krwawym i uważano, że był zabarwiony z powodu wojny, która toczyła się gdzieś w tym czasie.

Ludzie wierzyli, że zaćmienia można uniknąć, wypędzając złe duchy od Słońca. Próbowali straszyć je głośnymi dźwiękami: kiedy ciało niebieskie się skrywało, chłopi gromadzili się, krzyczeli, strzelali, uderzali w metalowe przedmioty. Były też inne sposoby ochrony: w czasie zaćmienia ludzie, aby uniknąć kłopotów, zakładali czyste ubrania, zapalali świece konsekrowane w kościele i okadzali się.

Krystyna Matskovych

Studentka III roku dziennikarstwa i komunikacji społecznej

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *