LifestylePodróżeTradycje

Purim – żydowski karnawał

Purim to najbardziej radosne judaistyczne święto. Często bywa nazywane ,,żydowskim karnawałem” lub ,,Świętem Losów”. Przypada w 14 dzień miesiąca księżycowego Adar. Nazwa Purim pochodzi od hebrajskiego słowa pur, czyli los, stąd też wielu nazywa je świętem Odmienionych Losów.

Historia Purim

Święto to upamiętnia wydarzenia, które opisane zostały w biblijnej Księdze Estery. Miały one miejsce prawdopodobnie w V. wieku p.n.e. Królowa Estera była ukochaną żoną perskiego władcy Aswerusa, jednak jej mąż nie zdawał sobie sprawy z jej żydowskiego pochodzenia. Wychowywana przez swego kuzyna Mordechaja, przed wstąpieniem do królewskiego haremu, Estera została przez niego poinstruowana, by nie ujawniała swojej tożsamości. Miało to zapewnić jej bezpieczeństwo, gdyż ówcześni Żydzi i Persowie byli wrogami. Nienawiść między narodami rozpoczęła się od buntu Mordechaja, który nie oddał królowi pokłonu. To wystarczyło, aby urazić króla i wywołać w nim chęć zemsty na całym narodzie żydowskim. Wydał wtedy rozkaz zgładzenia wszystkich Żydów w Persji.    

Dzień zagłady wskazał wyciągnięty przez Hamana los, wskazujący 14 dzień Adar. Kuzyn przekonał Esterę, by przemówiła do króla w imieniu całego narodu żydowskiego. Wymagało to nie lada odwagi, ponieważ każdemu, kto stanął przed królem bez wyraźnego wezwania z jego strony, groziła kara śmierci. Estera pościła i modliła się przez trzy dni, a następnie udała się do króla. Poprosiła go, żeby wyprawił ucztę, na którą zaprosi, oprócz Estery, tylko Hamana. Powitał ją z zadowoleniem i Estera opowiedziała mu o spisku Hamana przeciwko jej ludowi. Żydzi zostali uratowani, zaś Hamana powieszono na szubienicy, którą wcześniej przygotował dla Mordechaja. Stracono także jego dziesięciu synów i innych wrogów narodu żydowskiego.

Jak dziś obchodzone jest Purim?

Święto poprzedza jednodniowy post, zachowywany na pamiątkę postu Estery poprzedzającego jej wizytę u króla Aswerusa. Wieczorne nabożeństwo odprawiane w synagodze rozpoczyna błogosławieństwo, po którym odczytuje się głośno Księgę Estery, zapisaną na specjalnym zwoju. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety mają nakaz wysłuchać publicznej lektury przerywanej zagłuszaniem imienia Hamana. Za każdym razem, kiedy z ust odczytującego Księgę Estery pada imię nieprzyjaciela Żydów obecni w synagodze wierni mają obowiązek zagłuszyć je krzycząc oraz hałasując grzechotkami, klekotkami i gwizdkami.

W czasie publicznej lektury nie wolno rozmawiać, a każdy uczestnik nabożeństwa powinien mieć przed oczyma własny tekst, aby żadne słowo nie umknęło jego uwadze. Kolejno odczytywane są fragmenty Księgi Wyjścia odnoszące się do walk z Amalekitami (odwiecznymi wrogami Żydów, których potomkiem był Haman) i odmawiana jest modlitwa dziękczynna oraz błogosławieństwo. Tego dnia nie śpiewa się hymnów pochwalnych, czyli hallelot.

Po uroczystościach w synagodze ich uczestnicy rozchodzą się do domów, gdzie do późnych godzin trwa obfita uczta z winem i mięsem, upamiętniająca przyjęcie, jakie na prośbę Estery wydał król.  Kolejnym świątecznym nakazem jest dobroczynność, czyli przekazanie datków przynajmniej dwóm osobom znajdującym się w potrzebie oraz wzajemne obdarowywanie się miszloach manot (pol. prezenty posyłane). Zgodnie z zaleceniem prezent ma zawierać dwa artykuły spożywcze nadające się do bezpośredniej konsumpcji.

Wieczorem urządzana jest uczta, która trwa do późnych godzin nocnych. Często ma ona charakter balu. Uczestnicy bali purimowych zakładają maski, przebierają się m.in. za postacie z Księgi Estery; mężczyźni udają kobiety, a kobiety mężczyzn. Purim jest jedynym świętem, podczas którego wolno naigrywać się i naśmiewać z wrogów.

Jako obowiązek religijny tego dnia traktowane jest picie podczas uczt alkoholu, aż do momentu, w którym nie można będzie rozróżnić wznoszonych okrzyków: „Niech będzie błogosławiony Mordechaj” i „Niech będzie przeklęty Haman”. W trakcie uczty odbywają się występy artystyczne oraz loteria fantowa. Z okazji święta wypieka się tzw. hamantasze lub oznej Haman, czyli uszy Hamana – ciasteczka w kształcie rożków z nadzieniem makowym, orzechowym lub morelowym.

Jak widać nie bez kozery Purim porównywany jest do karnawału. Obydwa święta łączy tradycja organizowania przebieranych parad i przyjęć. Oba święta są także okazją działań dobroczynnych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *